Ik vraag me wel eens af of het onze diepste wens is: erkenning van wie en wat we zijn. Tegenwoordig zijn er steeds meer programma’s die mensen de kans bieden beroemd te worden, of in ieder geval zichzelf te laten zien op tv. Waarom zou dat zijn? Mensen willen kunnen laten zien wie ze zijn en wat ze doen – zonder daarvoor afgewezen te worden door hun omgeving. Ze willen erkenning.
Erkenning is belangrijk voor mensen. We willen onze mening kunnen geven; we willen kunnen vertellen wat er in ons omgaat; we willen dat er naar ons geluisterd wordt. Een klein kind holt naar zijn moeder: ‘Mam, mam! Weet je wat ik zag?’ Als moeder geen aandacht heeft of geïrriteerd tegen haar kind zegt dat hij haar niet lastig moet vallen, weet hij niet waar hij heen moet met zijn verhaal. Dan blijven de beelden die hij heeft gezien rondtollen in zijn hoofd en vraagt hij zich daarnaast ook nog af waarom zijn moeder hem niet wil horen.
Volwassenen zijn niet zo veel anders dan kinderen: ook wij moeten ergens ons verhaal kwijt. We raken gekwetst als er geen aandacht aan ons wordt besteed of als we niet serieus worden genomen. Als we te vaak gekwetst zijn, hebben we de neiging ons terug te trekken in onszelf. Alleen zijn is moeilijk, maar het is misschien nog moeilijker om te leven met mensen die geen begrip voor ons (willen) hebben, die niet geïnteresseerd in ons zijn, voor wie hun eigen gevoelens per definitie belangrijker zijn dan die van ons.
Is er een oplossing voor de eenzaamheid van onbegrip? Zelfs de Bijbel geeft aan dat we elkaar ten diepste niet (helemaal) begrijpen: ‘Alleen je eigen hart kent je diepste verdriet, in je vreugde kan een ander niet delen’ (Spreuken 14:10). Toch denk ik dat het essentieel is om in ieder geval het lef te hebben om je echte gevoelens uit te spreken. We kunnen er letterlijk ziek van worden als we onze emoties en gedachten maar weg blijven slikken.
Het is natuurlijk belangrijk om wel uit te kijken met hoe je je emoties uit. Als je ze jarenlang hebt opgekropt en dan gaat spuien, loop je het risico om een vloed van gevoelens over iemand uit te storten. Razen, tieren, superemotioneel zijn… het is allemaal over het algemeen niet zo constructief. Verwacht ook niet altijd begrip. Ik heb zelf jarenlang over van alles gezwegen. Toen ik wel ging praten, werd me dat niet altijd in dank afgenomen. Het heeft sommige van mijn relaties danig onder druk gezet. Ik kan dat de mensen om me heen niet eens kwalijk nemen: ik werd mezelf, maar voor hen leek ik te veranderen in iemand die ik nooit was geweest.
Uiteindelijk vind je erkenning niet bij mensen. Soms wijzen we als christenen te gemakkelijk naar God als oplossing. Toch is het bij erkenning wel zo dat je die ten diepste alleen bij God vindt. Hij heeft ons gemaakt, Hij heeft een bestemming voor ons. Hij wil ons werkelijk leren kennen én Hij wil door ons gekend worden. Soms wens ik dat Hij tastbaar is, dat Hij zijn armen letterlijk om mij heen slaat. Dat doet Hij niet, maar ik leef wel met de wetenschap dat Hij er is, dat Hij mij – en ons allemaal – stimuleert om ons licht te laten schijnen, opdat zijn naam verheerlijkt wordt.