Ik verlang naar vroeger. Geloof ik. Ik weet het niet precies. Misschien verlang ik vooral naar mijn mooiste herinneringen aan vroeger. Maar die kan ik nauwelijks in woorden vormgeven.
Recent las ik de nieuwste roman van Haruki Murakami, De Stad en zijn Onvaste Muren. Niet zijn beste boek. Maar als de hoofdpersoon oude dromen leest, die eruitzien als eieren die hij warmt in zijn handen, warm ik mijn gedachten aan oude dromen die ontstonden terwijl ik kinderboeken las. Bijna zie ik de kaft van mijn favoriete sprookjesboek, bijna leg ik er mijn vingers op. Bijna zie ik de tekening op de kaft. Bijna is het boek bij mij in de kamer.
Ik weet van het mooiste sprookje het verhaal niet eens meer precies na te vertellen, maar ik voel nog bijna wat ik voelde toen ik het las als meisje van een jaar of acht. De wind vanuit een wereld die mooier was dan de mijne, raakte bijna mijn voorhoofd aan. Daar waren weidse velden die dieren die konden praten doorkruisten op hun lange tochten. Daar kon ik een heldin zijn, of mezelf zoals ik hoopte dat ik vanbinnen echt was.
Ik las laatst dat mensen die onder druk staan de neiging hebben zich te gaan gedragen als toen ze jonger waren. Regressie, noemen ze dat. Misschien is dat aan de hand. De vermoeidheid houdt maar aan. Als gevolg van de chemo, dacht ik steeds, maar mijn ergotherapeut zei dat de grilligheid van mijn vermoeidheid meer lijkt op post-covid klachten (fijn dat ze het niet long-covid noemde). Lekker dan. Van de regen in de drup. Helaas lijkt het te kloppen: de escalatie van de klachten komt overeen met de tijd nadat ik in januari covid opliep.
Toen ik afgelopen woensdag naar de bidstond van mijn project wandelde, door het Wijzigt Park, was ik zo moe dat ik het park zag in een jeugdige waas. De waterdruppels van de fontein sprongen in het rond als diamanten die door een fee tot leven waren gekomen. Achter de zonbeschenen bomen leek een pad te lopen waar ik mijn gedachtewereld van vroeger bijna in kon stappen.
De bidstond was nogal intensief. Tijdens het stuk stille gebed, als we God vragen te spreken, zag ik een bijl bij een wortel liggen. Ik dacht gelijk aan het bijbelvers: ‘De bijl ligt al aan de wortel van de boom: iedere boom die geen goede vrucht draagt, wordt omgehakt en in het vuur geworpen.’ De angst sloeg me om het hart. Ik wilde eigenlijk zwijgen, maar toen werd er gevraagd of iemand een beeld of een woord had en zei een bidder: ‘Ik zag een bijl.’
De dagen erna heb ik heel wat mensen gehoord die het hadden over knopen doorhakken en allerlei andere interpretaties van bijlen. Zelf dag ik aan R-Chop, de naam van ‘mijn’ chemo. Een bevriende arts heeft me eens verteld dat er onder artsen wordt beweerd dat mensen die deze chemo krijgen bijna bij de wortel worden omgehakt.
Nou ja, de korte versie van wat er allemaal gebeurde, was dat ik moe was. Dat was geen nieuws. Maar misschien gaf ik meer ruimte aan mezelf om toe te geven dat ik moe was. En verdrietig. En angstig. En dat ik eigenlijk best mijn teddybeer van vroeger wilde vastgrijpen.
Toen ik donderdag uit mijn werk naar huis liep, stak de wind op. Op de Noordendijk ritselden alle blaadjes van alle populieren. Ik ademde gemakkelijker. Wind. Frisheid. Bijna kon ik me voorstellen dat het herfst begon te worden. Als het herfst is, lijkt de wereld van vroege fantasieën beter bereikbaar. Een verkleurd kastanjeblad dat drijft op donker, stil water, kan een veerpont worden naar de achterkant van de wereld. Ik liep gelijk gemakkelijker.
Niettemin lag ik daarna een tijd op bed. Ik las verder in het boek van Haruki Murakami, vooral in de hoop dat het zo goed zou worden als sommige van zijn eerdere boeken. De hoofdpersoon was in een oude stad, in een kleine donkere kamer, en ik raakte bijna oude stoelen aan, van hout, met een hartje in de leuning. Mijn handen schuurden er haast overheen. Misschien is dat wat ik echt verlang: een kleine kamer, met veel hout, en veiligheid.
Photo by Matt Collamer on Unsplash